Alerji Nedir? Alerji Çeşitleri ve Belirtileri Nelerdir?

Alerji ne anlama gelmektedir? Alerji belirtileri – çeşitleri nedir ve nelerdir? Bazı insanlar kimi maddelere karşı daha hassas ve duyarlıdırlar. Alerji, vücudumuzun dışarıdaki bazı maddelerden veya hava koşullarından etkilenmesi ya da psikolojik birtakım sorunlar karşısında tepki göstermesidir.

Alerjik bünyesi olanlara atopik kişiler denilmektedir. Yaşadığımızda toplumda insanların %30’unda alerji bulunmaktadır. Alerji, genetik bir hastalık olmasının yanında dış faktörler de tetikleyici bir unsur olmaktadır. Annede alerji durumunun mevcut olması çocuğa da geçebileceği anlamına gelir. Eğer anne ve baba birlikte alerjik yapısı var ise çocukta alerjinin görülme ihtimali daha da artmaktadır.

Vücudumuzda bulunan antikorlar aslında vücuda giren mikrop ve bakterilere karşı mücadele ederler. Fakat bu antikorlar, bazı zararsız maddeleri zararlıymış gibi gördüklerinde de savaşa hazırlanırlar. Bağışıklık sisteminin bu zararsız maddeleri yok etme isteği ile bu maddeler arasındaki savaş alerji adını alır.

ALERJİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Alerji çeşitlerine göre alerji belirtileri de kendine göre farklılık gösterir. Burun akıntısı, kaşınma, hapşırma, boğazda gıcık, öksürük, geniz akıntısı ve burun tıkanıklığıdır. Polen ve ev tozları gibi bazı alerjenler alt solunum yollarını etkileyerek astım, öksürük, nefes darlığına ve üst solunum yollarını etkileyerek de burun akıntısı, hapşırık gibi belirtilere yol açar. Alerjik kişilerde, normal kişilere göre daha çok burunda et büyümesi, cilt reaksiyonu, astım ve sinüzit görülmektedir.

ALERJİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Alerji pek çok çeşitte karşımıza çıkmaktadır. Gelin hep beraber alerji çeşitlerine bakalım.

ALERJİK RİNİT:

Halk arasında saman nezlesi, bahar alerjisi veya yaz gribi olarak bilinir. Bu alerji tipine çeşit kimyasallar, hayvan tüyleri bazı besin maddeleri, ev tozları ve polenler neden olmaktadır. Burun kaşıntısı, tıkanıklık, boğaz kaşıntısı, kuru öksürük, hapşırma, burun akıntısı alerjik rinitin belirtileri arasında sayılabilir.

ALERJİK ASTIM:

Genetik olarak alerjiye yatkın kişilerin, alerjenlere karşı bronşların gösterdiği bir savunma mekanizmasıdır. Kuru öksürük, nefes darlığı ve göğüste sıkışma gibi belirtiler alerjik astım belirtileridir. Alerjik astım hastalarında en çok görülen alerjenler hayvan tüyleri, ev tozu, polenler, hamam böceği ve küf mantarıdır.

ALERJİK KONJONKTİVİT:

Gözün beyaz kısmını saran konjonktiva denilen zarın alerjenlere gösterdiği tepkidir. Gözde kaşıntı, yanma ve sulanma gibi belirtileri vardır. Alerjik konjonktivitin 5 tipi bulunmaktadır. Bunlar: Mevsimsel alerjik konjonktivit, Pereniyal alerjik konjonktivit, Vernal keratokonjunktivit, atopik keratokonjunktivit ve dev papiller konjunktivittir.
ÜRTİKER: İlaçlar, inek sütü, kuru yemiş, domates ve yumurta gibi besinler, hazır gıdalardaki katkı maddeleri, polen, ev tozları gibi solunum yoluyla alınan maddeler, böcek ısırmaları ürtikere yol açmaktadır. Ürtiker kaşıntı, kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir.
BESİN ALERJİSİ: Besinlerdeki proteine karşı vücudun alerjik yönden tepki göstermesidir. Belirtileri döküntü, kaşıntı, mide ağrısı ve ishal olarak görülebilir.

ATOPİK DERMATİT:

Çocuk egzaması olarak bilinir. Tedavi edilmezse eğer ileriki dönemlerde astım ve alerjik rinite çevirme ihtimali vardır. 6 ay ila 2 yaş arasında görülür. Kaşıntı ve kuru kırmızı lezyonlar olarak kendini gösterir.

ARI SOKMASI:

Arının soktuğu bölgede ağrı, şişmenin kısa bir zaman sonra kendiliğinden geçmesi kadar, bu durum daha da uzun sürüp tehlikeli olan anaflaksiye kadar da gidebilir.

ANAFİLAKSİ:

Alerik reaksiyonların içinde en tehlikelisi ve ölümcül olanı anafilaksidir. Nefes almada zorluk ve bilinç kaybına neden olabilir. Belirtiler kendini hemen gösterebileceği gibi, 2 saat sonra da görülebilir. Tedavi uygulanıp hasta taburcu edildikten sonraki 72 saat kortizon ilaçları kullandırılır.

ALERJİ TESTİ NELERDİR?

Alerjenler, deri testleri ve kan tahlili ile belirlenebilir. Deri testi ile 20 dk, kan tahlili ile 24 – 48 saat içinde belirlenir.

1. Prick Testi: 20 – 30 çeşit alerjen belirlenebilir. Hastanın derisi çizilir. Alerjiye neden olan maddeler solüsyon olarak hazırlanır ve çizilen deriye damlatılarak 30 dk. Kadar beklenir. Kızarıklık oluşan yerlere damlatılan madde, alerjen olarak kabul edilir. Burada dikkat edilecek bir husus da, bazı antidepresan ilaçları, grip ilaçları ve öksürük ilaçları testin sonucunu etkileyebilmektedir. Bu nedenle bu alerji testini yaptırmadan önce kullanılan bir ilaç varsa doktora söylenmelidir.
    
2. Patch Testi: Egzamaya neden olan alerjenlerin tespitinde kullanılan bir yöntemdir. Bir bant üzerine kimyasal maddeler dökülerek hastanın sırtına bant yapıştırıl ve 2 gün beklenir. 2 gün sonra bant çıkarılır. Kızarıklık olan yerlerde hangi madde varsa, hastanın alerjenleri de tespit edilmiş olur.
    
3. Kan Testi (IgE antikoru): Kandaki IgE antikoru oranını ölçmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Alerjik olan hastalarda, normal hastalara göre bu oran 10 kat daha fazladır.

ALERJİ TEDAVİSİ NASIL YAPILMAKTADIR?

Alerji tedavisine bakacak olursak şu şekilde ifade etmemiz doğru olacaktır. Alerjenlerden uzak durmak, ilaç tedavisi ve aşı tedavisi olmak üzere 3 farklı yöntem uygulanır.

• Alerjenlerden uzak durmak tahmin edildiği gibi zor bir durumdur hatta mümkün olmamaktadır.
• İlaç tedavisinde kortizon ve antihistaminik ilaçlar hastaya verilmektedir. Ancak bu baskılayıcı yani geçici bir yöntemdir.
• En etkili yöntem aşı tedavisidir. Aşı tedavisinde alerjiye neden olan madde hastaya önce düşük dozda sonra ise dozu yükseltilerek verilmekte, hastanın alerjene karşı duyarlılığı yavaş yavaş ve zaman geçtikçe ortadan kaldırılmaktadır.

Aşı tedavisi 2 yolla yapılır. İlki alerjen düşük dozda deri altına verilir. Tedavi bu şekilde 6 ay ila 12 ay boyunca devam eder. Daha sonra dozlar zamanla daha da arttırılı ve alerjene karşı mevcut olan duyarlılık kaldırılmış olur. Diğer yol ise hastanın dil atına damla verilmek suretiyle gerçekleşmektedir.

ALERJİ HASTALARININ DİKKAT ETMESİ GEREKENLER

• Bebekte alerji olma ihtimali yüksek ise anne sütü 6 aydan önce bıraktırılmamalıdır.
• Ev işi yaparken mutlaka bir maske takılmalıdır.
• Sigara bırakılmalıdır.
• Parfüm, oda, saç sprey ve deodorant kullanılmamalıdır.
• Evdeki bitki ve hayvanlardan uzak durulmalıdır.
• Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde evdeki kapı, pencereler kapalı tutulmalıdır.
• Hazır gıdalardan uzak durulmalıdır.
• Deterjan, boya gibi kimyasal maddelerden etrafa yayılan kokulara karşı tedbir alınmalıdır.

Alerji başlangıçta masum gibi görünse de ölümcül sonuçlara kadar gidebilmektedir. Alerjik belirtileriniz olduğunda mutlaka dikkate alıp bir doktora başvurun. Sağlığınızı şansa bırakmayın.