Epilepsi Nedir?
Epilepsi (sara hastalığı olarak da bilinir), beyin içindeki sinir hücrelerinin olağan dışı Bir elektro kimyasal boşalma yapma sonucu ortaya çıkan nörolojik bir hastalıktır.
Beynin normalde çalışması ile ilgili elektriğin aşır ve kontrolsüz yayılımı sonucu ortaya çıkar. Sıklıkla geçici bilinç kaybına neden olur. Epilepsi nöbetleri farklı çeşitlerde ortaya çıkar. Bazı nöbetlerden önce korku hissi gibi olağan dışı algılamalar olurken bazı nöbetlerde ön belirti vermeden hasta ani bilinç kaybı ile yere düşmektedir.
NEDENLERİ
Büyük kısmı idiopatik epilepsi dediğimiz sebebi bilinmeyen gruptur. Özellikle ileri yaşlardan sonra(40 ve üzeri) ortaya çıkan nöbetlerden beynin bazı hastalıkları sorumludur. Bunlar beyin tümörü, beyin damar tıkanıklıkları, beyin kanamaları, menenjit ve ensefarit gibi enfeksiyonlar ciddi kafa darbeleri, yüksek ateş madde ve aşırı alkol kullanımı, alkolün ani kesilmesi gibi.
ÇEŞİTLERİ
Basit şekliyle epilepsi nöbeti kısa sürede beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır. Epilepsi nöbetlerinin çok değişik çeşitleri mevcuttur, kırkın üzerinde nöbet tipi tanımlanmıştır. Herkes tarafından epilepsi veya sara denildiği zaman anlaşılan ve iyi bilinen ani bilinç kaybı, yere düşme, vücutta kasılma ve gevşemelerle seyreden birkaç dakikada normale dönen büyük nöbetlerin yanı sıra başkalarının farkedemeyeceği kadar ayakta geçen kısa süreli dalgınlık veya sıçramalarla seyreden hafif nöbet şekilleri vardır. Bu durumlar bazı hastalarda epilepsi tanısının konması güçleştirir. Özellikle psikolojik nöbetlerle karışabilir ve yıllarca yanlış tedaviler verilebilir. Gelişen tanı yöntemleri sayesinde yanlış tanılar giderek azalmaktadır.
EPİLEPSİ NÖBETİNDE İLKYARDIM
- Kişi güvenli bir yere yatırılır, etrafındaki eşyalar çarpma tehlikesine karşı uzaklaştırılır.
- Başı yere çarpmasın diye el yardımıyla, desteklenir.
- Hasta solunum yolunun açık kalması için yana döndürülür.
- Kesinlikle soğan, kolonya, alkol gibi şeyler koklatılmaz.
- Kişinin hareketleri durdurulmaya çalışılmamalıdır.
- Üzerindeki sıkı giysiler çıkartılır(kravat, gömlek yaka düğmesi açılır.)
- Kişi dişlerini sıkmışsa elinizi ağzınıza sokmayınız, tahta bir cisimle (kaşıkla) ağzın açık kalması sağlanır, temiz bir gazlı bezle dil tutularak boğaza kaçması engellenir.
- Kişi kendine geldikten sonra yorgunluk ve sersemlik olur bir süre dinlendirilmelidir.
- Nöbet üst üste tekrarlarsa mutlaka acil servise ulaştırılmalıdır.
TEDAVİ
Epilepsi mutlaka nöroloji uzmanına başvurulması ve doktorun gerekli gördüğü sürece
kontrol altında kalınması gereken ciddi bir hastalıktır. Her nöbette bir miktar beyin hücresi
kaybedilebilir. Bu durum epilepsinin ömür boyu devam edebileceği gibi algılanmamalıdır. Epilepsi hastalarının %80 kadarı yeni tedavi metotlarıyla 5-6 sene zarfında tam şifa bulabilmektedir.
Epilepsinin en önemli tedavi şekli ilaçla tedavidir. Kullanılan ilaçlar beyin hücrelerinin aşırı uyarılma
durumuna baskı uygulayarak nöbetlerin ortaya çıkmasını engeller. Bu ilaçlar her gün önerilen dozda ve saatlerde çok düzgün bir şekilde aksatmadan kullanılmalıdır. Doktorun belirtildiği aralıklarda kontrollere gidip gerekli tetkikler yaptırılmalıdır. Zorunlu kalmadan hekim değiştirilmemelidir. Halen ilaçla tedaviye cevap vermeyen belli bazı epilepsi türlerinde artık Türkiyede de uygulanabilen cerrahi tedavi olanakları mevcuttur.
