Gebelikte Yapılan Bu Testlere Dikkat
Gebelikte yapılan 2’li, 3’lü, 4’lü testler, detaylı ultrason ve şeker yüklemesi taramalarının önemi büyüktür. Bu testlerin zamanında yapılması gerekir.
Bu testlerle ilgili toplumda yanlış algılamalara bağlı gereksiz endişe ve kaygılar oluşmuştur, bu testler bir tanı testi değil, bir tarama testidir.
Bu testler 2’li, 3’lü, 4’lü test diye tabir edilen testlerdir. Bu testlerdeki ana özellik test sonuçlarına göre bir risk belirlenmesi ve yüksek risk çıkanların yeniden değerlendirilmesidir. Eğer bu testler bir tanı testi değil, tarama testi ise neden yapıyoruz diye düşünülebiliyor. Gereksiz ileri invaziv testler dediğimiz amniyosentez gibi testlerin veya anne kanından bebeğin DNA parçacıklarının incelenmesiyle yapılan pahalı testlerin gereksiz yere yapılmasını önlemek için bu testleri yapıyoruz.
2’li, 3’lü ve 4’lü tarama testi neden yapılır?
Bu testler arasında en önemlisinin 2’li tarama testir. 2’li tarama testi 11 ve 14. haftalar arasında yapılmaktadır. Bu testte bebeğin ultrason ile ölçümünü yapıyoruz, ense kalınlığına, annenin kilosuna bakıyoruz. Anneden alınan kanın incelenmesi sonucu bütün kriterler bir araya getirilerek istatistiksel bir veri ortaya çıkıyor. Burada çıkan risk değeri eğer bizim eşik değer dediğimiz testlerdeki 1/250 ya da 300’ün altına inerse bunu yüksek riskli grup diye adlandırıyoruz. Bu grubu ileri test yapmak üzere refere ediyoruz. Bu değeri son zamanlarda biraz daha genişletmiş durumdayız. 1/1000 ve altı çıkarsa bunlara ek tarama yapılarak ileri test yapıp yapmayacağımıza karar veriyoruz. 2’li tarama testinde çıkan sonuçlar, çocukta bir hastalık olduğunu ya da sağlıklı olduğunu göstermez. Sadece bir hastalığın oluşma riski ile ilgili bilgi verir. Risk yüksek çıkarsa ileri test yapıyoruz.
3’lü ve 4’lü tarama testler 16 ile 22. haftalar arasında yapılmaktadır. Bu testlerde de benzer mantık var. Anneden alınan kanın incelenmesiyle ortaya çıkan hormon sonuçlarının ve ultrason ölçümlerinin istatistiksel olarak hesaplanmasıyla bir risk ortaya çıkıyor. Bu sonuca göre ileri testler yapılması planlanıyor.
Bu testler vaktinde yapılmazsa telafisi yok
Gebelikte uygulanan detaylı ultrasonun önemine dikkat çekmek isterim. Bir diğer önemli testimiz detaylı ultrason dediğimiz, toplumda 4’lü test diye bilinen 19. ve 22. haftalar arasında yapılan bir anomali taramasıdır. Bebekte bir özür var mı diye yapılan bir tarama testi. Bebeklerin doğumsal olarak yüzde 3 civarında özürlü doğar. Bunlardan bazılarının yaşamsal öneminin olmamasına rağmen, bazıları ciddi yaşamsal öneme sahiptir. Bu yaşamsal öneme sahip olan grupların bazılarının özel merkezlerde doğum yaptırılması, doğum sonrası hemen müdahale edilmesi gerekmekte. 19 ve 22. haftalar arasında fetal anomali taraması dediğimiz testin bu konuda deneyimli, saptanmış anomaliye yönelik ne yapılacağına karar verebilecek kişilerin yapması gerekmektedir. Bu testler özellikle zamanları çok önemli olan, bu zamanları kaçırdığımızda telafisi olmayan testler olduğu için önemli.
24 ve 28. haftalar arasında şeker yükleme testimiz var. Bu test ile ilgi son zamanlarda yazılı ve görsel basında zararlı olduğu ilişkin haberler çıktı. Oysa bu test son derece günlük hayatımızda yediğimiz gıdaların çok daha azı kadar şeker yüklemesi ile yapılan bir test. Bu testin de zamanında yapılması oldukça önemlidir.
