Jinekolojik Kanserler ve Erken Tanı
Sadece jinekolojik kanserler için değil tüm kanserler için en önemli konu kanserin erken tanısıdır. Kanser vücutta kontrolsüz çoğalan hücrelerdir ve her kanser için farklı olmak üzere yayılma eğilimindedir. Kimi kanserler daha yavaş yayılır yani metastaz yapar, buna karşın kimi kanserler de agresif davranışlıdır ve çok hızlı yayılırlar.
Kanser halk arasında ve medyada sıkça kullanıldığı şekliyle “amansız hastalık” olarak bilinir. Kanser hakkında yeterince bilgisi olmayan ve adından ürken bir çokları da kanserin tedavi edilemez bir hastalık olduğunu düşünür. Bazı agresif yani hızlı ilerleyen kanserler için bu inanç kısmen doğru olmakla birlikte aslında;
KANSER TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIR. Ancak, kanserin tedavi edilebilir olmasını sağlayan en önemli faktörKANSERİN ERKEN TANISIDIR.
Vücuda yayılmış bir kanserin tedavi şansı çok düşük olmakla birlikte erken tanı konmuş yani henüz yayılma fırsatı bulmamış bir çok kanser için %90’lara varan oranlarda kesin tedavi şansı vardır.
Bu nedenle, diğer tüm kanserlerde olduğu gibi jinekolojik kanserler için de bilmemiz gereken en önemli konu kanserden ne zaman şüpheleneceğimiz ve jinekolojik kanserlerin tedavi edilebilir evrede yakalayabilmek için, yani erken tanısı için, neler yapılması gereğidir.
Jinekolojik kanserlerin şanslı yönü dış ortama açık olması ve çoğunun erken bulgu vermesidir. Over (yumurtalık) kanseri hariç tüm jinekolojik kanserlerde biraz dikkat ile erken tanı şansı olabilir.
Vulva (dış genital organ) kanseri erken tanısı
Vulva kanseri genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan bir kanser türü olmakla beraber aynen rahimağzı kanserinde olduğu gibi kanser aşamasına gelmeden önce bazı kanser öncüsü lezyonlar oluşturabilen bir kanser türüdür.
Kendi kendine vulva muayenesi bahsinde anlatıldığı gibi erken tanı açısından bu muayenenin düzenli olarak yapılması ve bölgede ortaya çıkan kızarıklık, renk değişikliği, kaşıntı, yanma, kabarıklık, yara oluşumu ve kitle oluşumu gibi durumlarda en kısa zamanda doktora başvurulması önemlidir. Bu belirtilerin çoğu dış genital bölge sorunları bahsinde anlatıldığı gibi çoğunlukla basit nedenlere bağlı olmakla beraber yine de emin olunabilmesi için jinekolojik muayenenin ihmal edilmemesi son derece önemlidir.
Vajina kanseri erken tanısı
Bu kanser türü oldukça ender görülen ve genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan bir kanser türüdür. Kanser öncüsü lezyonlar oluşturmakla beraber tanı konduğunda genellikle ileri evrelere ulaşmıştır. Bu nedenle erken tanı olanaklarının oldukça kısıtlı olduğu söylenebilir.
Rahimağzı Kanseri Erken Tanısı
Jinekolojik kanserler arasında kanser tarama testlerinin en iyi sonuç verdiği ve bu nedenle henüz kanser aşamasına ulaşmadan, oluşan kanser öncüsü lezyonların yakalanabildiği bir kanser türüdür.
Hücresel düzeydeki değişiklikleri ortaya çıkarabilen Papsmear testinin yaygın kullanıma girmesiyle gelişmiş ülkelerde rahimağzı kanserine bağlı ölümlerde oldukça önemli bir azalma ortaya çıkmıştır. Bu olanaktan faydalanmak için kadınların hiçbir şikayetleri olmasa dahi doktorlarınca kendilerine önerilen aralıklarla jinekolojik muayeneden geçmeleri ve bu esnada Papsmear testine tabi tutulmaları önemlidir.
Bugün 9-25 yaş arası kadınlara rahim ağzı kanser aşıları öneril mektedir.Kadın papilloma virüs ile daha önce enfekte olmadıysa %90-95 e yakın koruma sağlamaktadır.
Rahim Kanseri Erken Tanısı
Rahim kanseri genellikle menopoz sonrasında ve özellikle de bu kansere yakalanma açısından yüksek risk altında olan kadınlarda ortaya çıkan bir kanser türüdür. En sık verdiği belirti menopoz döneminde kanama olup, bu dönemde yapılan bir rahim iç tabakası örneklemesi (endometriyal biyopsi) ile tanısı konabilen ve ilk tanı konduğunda genellikle erken bir evrede olan bir jinekolojik kanserdir. Erken evrede tanı olanağından faydalanabilmek için özellikle risk faktörü olan kadınların düzenli olarak jinekolojik muayeneden geçmeleri ve menopozda olsun veya olmasın normaldışı kanaması olan her kadının kısa zamanda jinekolojik değerlendirme için doktora başvurması önemlidir.
Yumurtalık Kanseri Erken Tanısı
Kadın genital kanserleri içinde erken tanısı oldukça zor olan ve belirti verdiğinde genellikle ileri evrelerde olan bir kanser türüdür. Günümüzde yumurtalık kanserinin erken tanısı için henüz etkili bir yöntem geliştirilmiş olmamakla beraber bu kansere yakalanma açısından yüksek risk altında olan kadınlarda BRCA geni adı verilen ve birden fazla yumurtalık kanserli bireyi olan ailelerde daha sık oranda saptanan gen taraması üzerinde durulan konulardan biridir. Bu genin varlığı saptandığında ise tıbbi yaklaşımın ne olması gerektiğinde bir fikir birliği mevcut olmadığından bu testi bir erken tanı yöntemi olarak görmek zordur.
Günümüzde yumurtalık kanseri erken tanısında en iyi yaklaşımın düzenli jinekolojik değerlendirmeler esnasında yumurtalıklarda görülen ve kanser şüphesi taşıyan oluşumların cerrahi yöntemlerle çıkarılması olduğu söylenebilir.
Meme Kanseri Erken Tanısı
Meme kanseri düzenli olarak doktor tarafından yapılan meme muayenesi, düzenli olarak kadın tarafından uygulanan Kendi Kendine Meme Muayenesi ve memede kanser düşündürecek belirti ve bulguların kadın tarafından iyi bilinmesi ve bunlar saptandığında kısa zamanda doktora başvurulması ve doktor tarafından önerilen mamografiincelemesinin yapılmasıyla nispeten erken evrelerde yakalanabilen bir kanser türüdür. Yumurtalık kanseri bahsinde anlatılan BRCA geni taramasında bu gende değişiklik saptanan kadınlarda yumurtalık kanseri yanında meme kanseri ve kalın bağırsak kanseri gelişme riski de nispeten yüksek olduğundan bu tür bir durumda erken tanıya yönelik uygulamaların daha düzenli ve daha sık aralıklarla yapılması önemlidir.