Miyomun Tedavisi Mümkünmü?

MİYOMUN BELİRTİLERİ NELERDİR? TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?

Miyomlar kadınlarda en sık görülen, iyi huylu tümördür. Düzgün sınırlı düz kas ve fibröz bağ doku yumağıdır. Görülme sıklığı kesin olmamakla birlikte yaklaşık %20-25 arasındadır, yani 35 yaş üstünde her dört kadından birinde görülebilmektedir.

Miyomlar kadınlarda rahim alma gerekliliğinin en sık sebebidir.

Miyomlar intramural (rahme gömülü), submukoz (rahim iç boşluğunda olan), subseröz (rahim dış kısmına doğru uzanan) ve intraligamenter (rahim bağları arasında) olmak üzere farklı yerleşimlerde olabilmektedir. Bunlardan en sık görülen intramural miyomlardır.

MİYOM NEDEN OLUŞMAKTADIR?

Sebebi tam bilinmemekle bir­likte; hormonlar(özellikle östro­jen), hücresel mutasyonlar, lokal büyüme faktörleri normal miyo­metriyum dokusu üzerinde etki oluşturarak miyom oluşumuna yol açmaktadır.

MİYOM OLUŞUMUN ARTTIRAN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

• Aile öyküsü
• Yapılan doğum sayısının az ol­ması ya da kısırlık
• Obezite (Şişmanlık), Hipertansiyon
• Bira ve diyette kırmızı etin çok tüketilmesi
• Bisphenol A gibi endokrin bo­zukluk yapan plastik ürünleri
• Âdetin erken yaşlarda başlaması ve menopoza geç yaşlarda girilmesi
• İleri yaşlarda hamile kalmak

MİYOM OLUŞUMUN AZALTAN FAKTÖRLERİ NELERDİR?

• Yapılan doğum sayısının fazla olması
• Yeşil sebzeler
• Progesteron içeren depo enjeksi­yonlar
• Egzersiz

MİYOMUN BELİRTİLERİ

Çoğu zaman belirti vermez, belirti verdiğinde en sık kanama bozuklukları, bası hissi, ağrı, kabızlık, sık idrara çıkma görülür. Kanama bozuklukları çoğunlukla adet kanamasının artışı ya da ara kanama olarak görülür.

1. Ağrı; kronik pelvik ağrı, adet sancısı veya ağrılı cinsel ilişki olarak görülür. Hızlı büyüme görülen miyomlarda çok şiddetli ani ağrılar görülebilir.
2. Bası bulguları; sık idrara çıkma, ağrılı idrar yapma, kabızlıktır.
3. Kanama düzensizlikleri; ara kanama , adet kanama miktarında artış, ilişki sonrası kanama olabilir.
4. Rahim içi kaviteyi küçülten miyomlar preterm doğum eylemine (erken doğum eylemine) yol açabilmektedir.
5. İnfertilite (kısırlık); miyom neden­li kısırlık, lokalizasyona bağlı olarak değişmekte olup, submukoz ve intramu­ral yerleşimli miyomlar kısırlığa çeşitli mekanizmalarla sebep olabilmektedir, fakat subseröz miyomların fertiliteyi et­kilemediği saptanmıştır. Yapılan araştır­malarda yardımcı üreme teknikleri uy­gulamalarında intramural miyomların azalmış gebelik oranlarıyla ilişkileri bu­lunmuştur. Miyomlar şu mekanizmalarla kısırlık sebebi olabilmektedir; miyom, endometriyum reseptivitesinin azal­masına neden olabilir(rahim iç yüzeyinin embriyo yerleşmesini engellemesine yol açabilir), sperm ve ovumun(yumurtanın) ileri hareketini sağlayan uterus kasılma­larının bozulmasına yol açabilir, tubal os­tiyum (tüplerden rahme geçiş yeri) önünde burayı tıkayarak geçişi bozarak kısırlığa neden olabilirler.

MİYOMLARDA TANI

• Çoğunlukla asemptomatik(belirti vermeyen) miyomlarda tanı kontroller sırasında ultrason ile konur, görüntü tipiktir fakat kesin miyoma uteri tanısı patoloji sonucu konulur.
• MR görüntüleme ile endometriyum ile ilişki sayı yer ayrımı daha iyi yapılır.
• Ofis Histeroskopi, salin infüzyon sonografisi gibi metodlar yer­leşim yerine göre tanıda kullanılabilir.

MİYOM TEDAVİSİ

Miyomlarda tedavinin şekline mi­yomun boyutuna, belirtilerine, yer­leşimine vs göre karar verilmektedir.

Tedavi şekilleri:

1) İzlem

Belirti vermeyen ve boyutu cerrahi sınırlara ulaşmamış miyomlarda doktorun öngördüğü takip aralığında izlem yapılabilir.

2) İlaç tedavisi

• En sık şikayet olan adetlerin miktarını azalmak için ilk tercih Hormonlu spiral (Miyom basısı nedeniyle rahim içi kavite düzen­sizse önerilmez) uygun vakalarda kullanımı uterin hacim ve kana­mayı azaltmaktadır ya da doğum kontrol hapları başlanır.

• Adetlerde kanamayı azaltan ilaçlar
• Progesteron reseptör
• Modülatörleri (Mifebriston/Ul­ipristal); 3-6ay kullanımda miyom boyutunda %50 küçülme yaparlar. Yan etkilerinin( vazomotor belir­tiler, endometriyal kalınlık artışı, karaciğer fonksiyon testlerinde bo­zulma vs) fazla olması nedeniyle rutinde kullanımları için yeterli kanıt yoktur.
• GnRH agonistleri; bu ilaçlarla miyomları küçültme hedeflenir. Önerilen tedavi süresi 3- 6 ay­dır. Geçici menopoz oluşturarak etkilerini gösterirler. Uterus hac­mini ilk üç ay içinde %40-60 azal­tır. Bu ilaçlar genelde cerrahiye zaman kazanmak için kullanılır. Miyom boyutunu küçültürler, fakat cerrahi diseksiyonu kolay­laştıran miyom sınırlarındaki be­lirginliği azaltırlar. Bu ilaçlar ke­sildikten 8- 10 hafta sonra adetler tekrar başlar, 3- 4 ay sonrasında uterus ve miyom tekrar büyümeye başlar.
• GnRH antagonistleri bu ilaçlara karşı küçülme etkisi daha hızlıdır, mi­yom boyutunda maksimum küçülme yaklaşık 14. günde görülmektedir. Bu grup ilaçların da kullanım amaçları agonistlerle aynıdır.
• GnRH analog ve antagonistlerinin cerrahi öncesi kullanım alanları;
• Histerektomi (rahim alınması) öncesi tercih edilir.
• Menopoz yakın ise ya da cerra­hi öncesi zaman kazanmada kul­lanılırlar (Bu süreçte kanamayı azaltırlar ve boyutları küçülür).

Bu ilaçların dezavantajları ise mi­yom alınacaksa ameliyatı zor­laştırırlar, uzun süreli kullanımda kemik kaybına yol açabilirler (3 aydan uzun kullanımlarda kemik kaybını önleyecek ilaçlar tedaviye eklenmelidir).

3) Cerrahi tedavi:

Cerrahi teknikler miyom boyut ve lokalizasyonuna göre değişmekte­dir; açık veya kapalı miyomektomi ya da histerektomi (abdominal ya da vajinal), histeroskopik opera­syon (submüköz miyomlarda ), vajinal miyom alınması yapılabil­mektedir.

Cerrahi ne zaman gerekmektedir:

• İlaç tedavisine cevap vermeyen ve şiddetli kanama yapan miyomlar,
• Rahim 3 aylık gebelik boyutuna eşit veya büyük hale gelmişse,
• Sarkom ya da kanser şüphesi (takipte hızlı büyüme olması),
• Hastanın şikâyetleri (ağrı, kana­ma, bası belirtileri) belirginse,
• Miyom kısırlık sebebi olarak düşünülüyorsa cerrahi kararı alındık­tan sonra miyomun boyut yerleşim ve lokalizasyon tipine göre yapılacak cerrahi tipine karar verilir.

Miyomektomi yapılan hastalarda çeşitli çalışma sonuçlarına göre, ağrı, infertilite ve kanama %70-80 düzelir. Miyomun tekrarlama riski ise % 15- 45’tir.