Anestezi ve Reanimasyon

Anestezi ve Reanimasyon

Anestezi ve Reanimasyon

Sağlık sorunlarının tedavisinde gerekli olan cerrahi operasyonlar esnasında ağrı, sızı hissedilmemesi için ameliyattan önce uyuşturma, yani anestezi işlemi uygulanır.

Anestezi nedir?

Anestezi, bütün uyuşturma çeşitlerinin genel adıdır ve kelime anlamı hissizliktir. Anestezi ve reanimasyon uzmanı hekimler tarafından, ameliyat esnasında hastanın acı hissetmemesi için uygulanan bir dizi tıbbi uygulamadır. Uygulanacak olan anestezinin türü, anestezi ve reanimasyon uzmanları tarafından kesinleştirilir ve anestezi sunum sistemi adı verilen cihazlar ile öngörülen oranlarda hastaya verilerek geçici olarak bilincin kapanması sağlanır. Yaklaşık 150 yıldır uygulanan ve sürekli gelişen anestezi teknikleri ile operasyon esnasında yaşamsal aktiviteler devam ederken bilinç, refleks ve duyunun ortadan kaldırılması hem hasta hem de operasyonu gerçekleştiren hekimler için oldukça önemlidir. Ameliyat esnasında hastaya konfor sağlayan bu uygulama sayesinde refleksler baskılanıp kas gevşemesi sağlandığından cerrahi müdahalenin yapılması kolaylaşır. Ameliyat süresi boyunca bu durumun devamlılığını sağlamak ve ameliyat sonrasında anestezi ilaçlarının sonlandırılması ile hastanın uyandırılması da yine anestezi hekiminin uzmanlık alanıdır.

Anestezi çeşitleri

Gerekli durumlarda müdahaleyi kolaylaştırmak ve ağrıyı azaltmak ya da tamamen ortadan kaldırmak için uygulanan anestezi türleri birkaç başlık altında toplanabilir. Diğer hekim ve cerrahlar tarafından uygulanacak müdahalenin türüne ve uzunluğuna bağlı olarak anestezi uzmanı; genel, bölgesel, lokal anestezi ve sedasyon uygulamaları arasından seçim yapar. Gerekli gördüğü anestezi işlemlerini hastaya uygular. Anestezi çeşitleri arasında bulunan ve genel anestezinin bir parçası olan sedasyon, genel olarak hastayı rahatlatmak, hafif bir uyku hâli yaratmak için uygulanır.

Genel anestezi

Yaşamsal fonksiyonlarda bir değişiklik olmaksızın geçici bilinç kaybı ve refleks aktivitede azalma hali genel anestezi olarak adlandırılmaktadır. Genel anestezi uygulaması; bilinç kaybına yol açarak, hastanın ameliyat sırasındaki farkındalığını önler, ağrıyı ortadan kaldırarak hastaya ameliyat sırasında konfor sağlar ve refleks aktiviteyi baskılayıp kas gevşemesi sağlayarak cerrahi müdahalenin yapılmasını kolaylaştırır. Bu etkileriyle genel anestezinin amacı, uygun cerrahi koşulları sağlamaktır. Ancak bunun yanında hastanın ameliyat süresince sağlığını ve güvenliğini devam ettirmek de, anestezi uzmanının görevidir.

Bölgesel anestezi

Bazı ameliyatlarda ve özellikle doğumda sıklıkla kullanılan bölgesel anestezi türüdür. Hem normal hem de sezaryen için uygulanan spinal ve epidural anestezi türlerine ek olarak kombine spinal epidural anestezi de uygulanabilir. Bölgesel olarak uygulanan bu yöntemler sayesinde hastanın bilinci açık olmasına rağmen ameliyat sırasında ağrı hissetmez.

Spinal anestezi, bel seviyesi ya da bu seviyenin altında yapılan cerrahi operasyonlar, sezaryen veya normal doğum öncesinde uygulanabilir. Sezaryen ile doğum esnasında herhangi bir ağrı ya da acı hissedilmeyen ve doğumun gerçekleşmesinin hemen ardından annenin bebeğini kucağına alabilmesini mümkün kılan anestezi tipidir. Anestezi uygulanırken hasta oturtulur, bel bölgesi sterilize edildikten sonra beyin omurilik sıvısı içinde bulunan spinal kord ve sinirlerin bulunduğu dura adı verilen spinal kese içine enjeksiyon yapılır. Kısa süre içinde ayaklar ve bacaklarda uyuşma başlar. Göğüs alt seviyesinden ayaklara kadar uyuşukluk olur. Epidural anesteziye göre daha düşük dozda anestezi ile daha çabuk etkisini gösteren spinal anestezinin uygulanması böylece tamamlanmış olur. Anestezi uzmanı tüm operasyon boyunca ameliyathanede kalarak gerekli kontrolleri yapar. Sezaryen tamamlandıktan sonra uyuşukluk hissinin 2-3 saat daha devam etmesi normaldir. Spinal anestezinin avantajları şöyle sıralanır:

  • Anestezi hızla etki eder.
  • Bilinç açık olmasına rağmen acı hissedilmez.
  • Mide bulantısı ve kusma hissi olmaz.
  • Ameliyat sonrası yeme ve içme mümkündür.
  •  

Epidural anestezi de spinal anestezi yöntemi gibi belirli bir bölgede ağrı iletimini durduran bölgesel bir anestezi tipidir. Pek çok cerrahi girişimin yanı sıra doğum ağrılarını kontrol altına almak için, normal ve sezaryen ile doğum esnasında da uygulanır. Uygulama yöntemi spinal anesteziye benzer olsa da, burada enjeksiyon kateter adı verilen ince boru aracılığıyla, epidural aralığa yani, beyin omurilik sıvısı içinde bulunan spinal kesenin dışına yapılır. Anestezi uygulandıktan yaklaşık 15 dakika sonra ağrı hissi baskılanır. Epidural anestezinin avantajları şöyle sıralanır:

  • Doğum sancılarının giderilmesinde etkilidir.
  • Bilinç açıktır, ancak operasyon esnasında acı hissedilmez.
  • Uygun zamanda uygulandığında doğumu hızlandırır.
  • Hasta, işlem sonrasında ayağa kalkıp yürüyebilir

Kombine Spinal Epidural Anestezi, spinal ve epidural anestezi yöntemlerinin birlikte uygulandığı bir anestezi şeklidir. Öncelikle spinal enjeksiyon ile anestezi uygulanır ve hemen ardından kateter yardımı ile epidural anestezi yapılır. Epidural anestezi ile ağrı duyusu olmamasına rağmen hasta operasyon esnasında dokunma ve dokuların çekilmesini hissedebilir, ancak spinal anestezi ile kombine olarak uygulandığında bu his de ortadan kalkar. Diğer avantajları ise şöyledir:

  • Genel anesteziye göre verilen ilaçlar bebeğe ulaşmaz.
  • Genel anesteziye göre iyileşme ve toparlanma hızlıdır.
  • Bilincin açık olması sayesinde annenin bebeği ilk anda kucağına alabilmesi mümkün olur.
  • Ağrı ve acı hissi yoktur.

Lokal anestezi

Bölgesel anestezi ile karıştırılmaması gereken lokal anestezi, sınırlı bölgelerdeki küçük cerrahi işlemler için uygulanır. Abse drenajı, ben alınması, diş çekimi, sünnet, dermatolojik ve estetik girişimler gibi işlemlerde sıklıkla uygulanan lokal anestezi; enjeksiyon yoluyla, spreyleme ile ya da cilt üzerine sürülerek uygulanır. Yaklaşık 15 dakika içinde etkisini gösteren bu anestezi türü ile bilinç ve duyu kaybı olmadan sadece işlemin yapıldığı alan uyuşturulur.

Birim Doktorları

Anestezi ve Reanimasyon

Uzm. Dr. Banu Benli Boylu
Detay Randevu Al

SAĞLIK REHBERİ

(0222) 335 03 35 7/24 bize ulaşabilirsiniz.